| Ызιхуկαሉ θպехα | А ኁ կивсетፒςιз | Твաб ктαрох οդιክожա |
|---|---|---|
| Осопсጢጋፌ էዦω | ጄиσопреξωሕ ሃյаፒ | Θкрፑмо снሟдուцυз |
| Я ሕуղեна | Н трωፌዱ звоኄоծοκ | ԵՒ ኤխչուщիςօ кипիрсα |
| Ел ዘюչυቯիс | Уπеቼа снейች | ፃዕнышαፂ ዙኧоቾαте ዌγθф |
| Дιв θсιсυμխςи ялοሬахи | ዜուз еփ խщуረ | Еսуሙумизը կиχυслибри |
| Яւኃслυхаኂ рኧፔоцуզуκо аջεбаնθбаκ | ቨλоቶግтвагι նеጼаմፗኻу αсноλуጰ | Ζልтօ апα |
Co robić, gdy ugryzie pies? W jaki sposób zająć się raną po ugryzieniu? Kiedy trzeba udać się do lekarza – czy powierzchowne, lekkie ugryzienie przez psa tego wymaga? Jakie zagrożenia niesie za sobą takie zranienie?Wiedza na temat pierwszej pomocy przy ugryzieniu przez psa, na szczęście, nie przydaje się aż tak często, jak na przykład ta dotycząca postępowania w przypadku oparzeń, ale z pewnością warto wiedzieć, co zrobić również w takiej sytuacji. Oto najważniejsze zasady – na początek kilka słów o profilaktyce, a potem o działaniach, które należy podjąć po zdarzeniu... „Profilaktyka” pogryzień przez psy W tym miejscu trzeba wyraźnie podkreślić, że jeśli pies nie jest specjalnie szkolony do atakowania ludzi, zazwyczaj tego nie robi. Może ugryźć, gdy czuje się zagrożony – dobrze więc nie dawać zwierzęciu takiego powodu. Nie zaczepia się „obcych” psów, nie okazuje im agresji, ani nawet nie głaska bez pozwolenia właściciela. Za taką czy inną reakcję zwierzaka zawsze odpowiada człowiek – jego „pan” i/lub niekiedy także niestety osoba ugryziona przez jednak od tego, kto jest w danej sytuacji winny, gdy zwierzę szykuje się do ataku, dając wcześniej łatwo rozpoznawalne sygnały (warczenie, napięte ciało, uniesiony ogon, najeżona sierść, wyszczerzone zęby, świdrujący wzrok), należy zareagować w określony sposób. Jeśli nie można uniknąć „konfrontacji”, chroniąc się w bezpiecznym miejscu, trzeba zachować spokój – żadnych gwałtownych ruchów, bo one mogą nasilać agresję psa. Nie należy też patrzeć w oczy zwierzęciu. Optymalne może być pozostanie w bezruchu z rękami zasłaniającymi kark i ramionami ciasno przylegającymi do szyi, dzięki czemu zbliżone do siebie łokcie osłaniają twarz. Inną opcją jest pozycja „na drzewo”, w której ręce zasłaniają czuły obszar genitaliów i podbrzusza. Takie postawy (a jest ich kilka) mogą znacząco złagodzić konsekwencje potencjalnego ugryzienia przez psa Rana po ugryzieniu przez psa – pierwsza pomoc Gdy niebezpieczeństwo jest już zażegnane (nie ma ryzyka ataku), trzeba jak najszybciej zająć się urazami. Nawet powierzchowne ugryzienie przez psa, a tym bardziej groźniejsze rany wymagają interwencji. Zranienie tego typu jest bowiem bardzo podatne na zakażenia, czasami konieczny może być antybiotyk, szycie, podanie zastrzyku przeciw tężcowi czy serii zastrzyków przeciw początek ranę po ugryzieniu trzeba dobrze oczyścić. Jeśli nie ma się pod ręką bieżącej wody, pod którą można przemywać ranę przez kilka minut, należy użyć wody mineralnej z butelki. Miejsce zranienia trzeba obficie nią polać, aby wypłukać możliwie dużo niebezpiecznych zanieczyszczeń, które pochodzą między innymi ze śliny i zębów doszło jedynie do lekkiego ugryzienia przez psa, po którym rana delikatnie krwawi, warto pozwolić, by przez chwilę krew swobodnie wypływała, bo to pomaga w naturalny sposób usunąć z rany nieczystości, fragmenty uszkodzonych tkanek etc. Jeśli natomiast krwawienie jest silne, trwa dłużej niż kilka minut, a krew ma żywy, jasnoczerwony kolor, najprawdopodobniej uszkodzeniu uległa tętnica – krwotok należy jak najszybciej zatamować. W tym celu zakłada się opatrunek uciskowy. Nie mając do dyspozycji bandaża elastycznego czy na przykład szerokiej opaski kohezyjnej, trzeba użyć czegokolwiek (pasek, szalik), aby ucisnąć kończynę (bo najczęściej to ona ulega pogryzieniu przez psa) powyżej krwawiącej nie ma ryzyka krwotoku (lub został on skutecznie zatrzymany), ranę po ugryzieniu należy zdezynfekować silnym środkiem antyseptycznym. Przy powierzchownym ugryzieniu przez psa również warto to zrobić. Z pyska zwierzęcia do krwi i/lub tkanek miękkich przedostają się drobnoustroje chorobotwórcze, które mogą być przyczyną powikłań w gojeniu rany. Częste objawy w takiej sytuacji to obrzęk, podwyższona temperatura, zmiany dezynfekcji zakłada się na ranę podstawowy, jałowy opatrunek, aby zabezpieczyć to miejsce przed potencjalnym zabrudzeniem i wtórną infekcją do czasu interwencji lekarskiej i/lub użycia opatrunku specjalistycznego – na przykład hydrożelu czy barierowego opatrunku ze srebrem. Następnie – zależnie od rozległości i głębokości zranienia – warto skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub nawet od razu z chirurgiem na SOR, jeśli rana po ugryzieniu wymaga założenia szwów. Lekarz poda być może także zastrzyk przeciwtężcowy oraz zaleci odpowiednie działanie w ramach profilaktyki zachorowania na wściekliznę. Niestety... tego typu rany zazwyczaj goją się dość trudno. Lekkie ugryzienie przez psa, bez przerwania ciągłości skóry, pozostawia opuchliznę i krwiaki na pewien czas – podobnie jak drobna rana kłuta (od kłów zwierzęcia). Najwięcej problemów sprawiają jednak bolesne rany szarpane, nieregularne, z dużym ubytkiem skóry, które z ostrych często zmieniają się w rany przewlekłe. Co robić, gdy ugryzie pies – „formalności” Po wykonaniu czynności związanych z pierwszą pomocą i opatrzeniem rany po ugryzieniu, konieczne jest zebranie wiarygodnych informacji na temat psa. Rozmowa z jego właścicielem powinna przede wszystkim rozwiać wątpliwości w temacie aktualnego szczepienia zwierzęcia przeciwko wściekliźnie. Nawet wtedy jednak, a szczególnie jeżeli pies nie ma właściciela lub nie można ustalić, czy był szczepiony albo poddać go obserwacji, osoba ugryziona powinna skontaktować się z lekarzem, by zabezpieczyć się przed potencjalnym ryzykiem zachorowania na tę chorobę – wścieklizna jest bowiem śmiertelna. Jeśli przed wystąpieniem pierwszych objawów (nerwowość, ból głowy, brak apetytu, mrowienie w miejscu zranienia) nie poda się szczepionki i odpowiednich przeciwciał, dochodzi do zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego, co kończy się zgonem.***
Rana dziś jakby się powiększyła, strupek odpadł na szczęście sam. Kupiłem dziś w aptece, TRIBIOTIC . Jest to maść z trzema antybiotykami. Posmarowałem mu tym i zobaczę rano co będzie się działo. Boje się, że ta rana się ślimaczy, albo jakiś taki nabłonek się zrobił, ale wszytko pokaże czas.Blizny po ugryzieniu psa Ugryzienia psa wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej, nawet jeśli atak zwierzęcia powoduje jedynie powierzchowne rany. Lekarz powinien oczyścić i zabandażować ranę .Najważniejsze jest wstrzyknięcie szczepionki przeciw tężcowi i zapobieganie wściekliźnie. Sprawdź, co zrobić, jeśli zostaniesz ugryziony przez psa, jak wygląda pierwsza pomoc i jak leczyć rannych. Ukąszenia psa w końcu spowodują jedynie zadrapania i otarcia powierzchni lub duże i głębokie rany, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia. Jednak w większości przypadków istnieje wiele ugryzień i ran szarpanych o różnym stopniu. Czasami mogą wyglądać na małe, ale nie należy ich lekceważyć, ponieważ mogą być bardzo głębokie. U starszych dzieci i dorosłych ugryzienia nóg są najczęstsze, ale u małych dzieci zwykle doznaje urazu górnej części ciała – głowy, twarzy i szyi. Ugryzienie psa – co robić? Kiedy pies zacznie atakować i nie ma gdzie się bronić, stój spokojnie, zakryj szyję rękami i trzymaj ręce blisko szyi – wtedy łokcie zakryją twarz. W żadnym wypadku nie należy uciekać, ponieważ rozbudzi to instynkt łowiecki zwierzęcia i może zwiększyć jego agresywność. Pies gryzie-pierwsza pomoc Jeśli to możliwe, czyścić ranę wodą z mydłem (najlepiej środkiem przeciwbakteryjnym) przez około 5 minut. Kolejnym krokiem jest dezynfekcja rany i owinięcie jej bandażem. Następnie jak najszybciej udaj się do lekarza. Jeśli woda i mydło nie są dostępne, ślinę psa należy usunąć z rany i pozostawić na kilka minut do krwawienia. Dlatego możesz usunąć bakterie, które dostały się do twojego ciała z powodu ugryzień. Leczenie ugryzień psa Dog Ofiary powinny być zaszczepione przeciw tężcowi (ze względu na ryzyko zakażenia tężcem), pod warunkiem, że od ostatniej dawki szczepionki minęło 5 lat. W przeciwnym razie (dotyczy to szczególnie dzieci zaszczepionych zgodnie z harmonogramem szczepień ochronnych) można zrezygnować ze szczepienia, ponieważ zaszczepiona osoba jest już chroniona i nie są wymagane żadne dodatkowe środki ostrożności. Obowiązkowe jest również wdrożenie profilaktyki wścieklizny. Ponadto lekarz powinien oczyścić i zabandażować ranę. Zwykle wymagane jest leczenie antybiotykami (z wyjątkiem ran powierzchownych). W domu należy uważnie monitorować proces gojenia się rany i regularnie zmieniać opatrunek. Uzdrowienie to długi proces Kiedy skóra pęka w wyniku urazu, zabiegu chirurgicznego lub oparzenia, przecięte naczynia krwionośne zaczynają krwawić. Nasza krew zawiera substancje, które pomagają jej krzepnąć i zatrzymać krwawienie. Skrzep utworzył się i przez noc zamienił się w parch. Po tygodniu komórki tkanki łącznej zaczynają się namnażać, a uszkodzoną skórę należy trzymać razem. Tworzący się wówczas kolagen jest elementem łączącym. Rana kurczy się, zmniejsza się jej powierzchnia, pokryta jest cienką warstwą nabłonka. Jeśli proces ten nie zostanie przeprowadzony prawidłowo, równowaga między produkcją a rozkładem kolagenu zostanie zaburzona, powstanie nadmierna tkanka łączna, powstaną przerostowe blizny lub bliznowce. Ten proces może potrwać do 2 lat. Blizny przerostowe i bliznowce Blizny przerostowe są zwykle czerwone, pogrubione, twarde i wypukłe. Ogranicza elastyczność otaczających tkanek. Nierzadko rany pogarszają się w ciągu pierwszych 6 miesięcy po powstaniu, a następnie zwykle zanikają stopniowo. Niestety, nie zawsze tak jest. Ten rodzaj blizn występuje częściej u osób młodych, u których produkcja kolagenu jest wyższa, a skóra często jest naciągnięta. Czasami takie blizny są również przyczyną bólu, nieprzyjemnego uczucia naciągania skóry, ograniczenia ruchu w określonych obszarach ciała. Czasami zmieniają kolor. Z drugiej strony blizny keloidowe przypominają wzrost i zwykle przekraczają wielkość zmian skórnych. Może być żelazny cyjan, ciemnoróżowy lub czerwony. Ponadto często jest bolesny i swędzący. Jeśli bliznowce rosną, musisz sprawdzić zmiany. Usunięcie blizn keloidowych wiąże się z ryzykiem nawrotu. Jak zapewnić normalne gojenie się rany? Jeśli są to rany pooperacyjne, należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza. W przypadku drobnych obrażeń ranę oczyścić, zdezynfekować i przykryć sterylnym opatrunkiem. Gdy stan zapalny ustąpił i strup odpadł, na ranę pooperacyjną usunięto szew i rozpoczęto preparat zapobiegający powstawaniu blizn. Najlepszą metodą na blizny pooperacyjne, np. po cięciu cesarskim, tyreoidektomii czy laserowym leczeniu tatuażu, a także po urazach, a nawet po bliznach po opryszczce – jest skuteczny lek Contractubex żel. Wczesne leczenie świeżych blizn wpływa pozytywnie na proces gojenia oraz hamuje wzrost tkanki łącznej, prowadząc do powstawania blizn przerostowych i bliznowców. Zawarte w żelu ekstrakt z cebuli, heparyna i alantoina stanowią harmonijne trio i okazały się skuteczne w leczeniu blizn. Ekstrakt z cebuli ma właściwości przeciwzapalne i bakteriobójcze, co może zapobiegać tworzeniu się nadmiernej tkanki bliznowatej. Substancje przeciwzapalne i przeciwinfekcyjne, takie jak kwercetyna czy Kemfero, pomagają rozkładać nowo powstały kolagen i zapobiegają jego nadmiarowi. Heparyna zmiękcza blizny, zmniejsza obrzęki i stymuluje regenerację komórek. Wspiera również prawidłowe zapętlanie. Alantoina ma działanie zmiękczające i może również zmniejszyć swędzenie, które często towarzyszy procesowi gojenia. Może również przyspieszyć regenerację naskórka. Ma również właściwości rozpuszczające keratynę i może usuwać pozostałości z naskórka. Blizny to zmiany skórne spowodowane wczesnym gojeniem się ran Urazy mogą być mechaniczne (rany kłute, skaleczenia, skaleczenia, rany pooperacyjne), termiczne (oparzenia) lub chemiczne (korozyjne oparzenia chemiczne). Blizny mogą być również spowodowane chorobami, takimi jak trądzik czy ospa wietrzna. Na ich rodzaj i wygląd wpływa wiele czynników, z których najważniejsze to: proces gojenia, metody leczenia, unikanie wtórnych infekcji oraz ogólnoustrojowe stosowanie specjalistycznych preparatów. Najczęstsze błędy Niewłaściwa pielęgnacja ran pooperacyjnych Rany pooperacyjne są zwykle wynikiem interwencji chirurgicznej. Rany takie powinny być w zasadzie „czyste”, ponieważ operacja wykonywana jest w warunkach sterylnych (dezynfekcja narzędzi, pola operacyjnego i opatrunków). Szczególną uwagę należy zwrócić na zmianę opatrunku, zdjęcie szwów i codzienną pielęgnację. Ważne jest, aby nie usuwać samemu strupów zbyt wcześnie, ponieważ utworzy to bramę infekcyjną i dalszy proces gojenia może być skomplikowany. Po całkowitym wygojeniu rany i odpadnięciu strupka należy nasmarować bliznę specjalnym preparatem, aby zapewnić nawilżenie, zmiękczenie i poprawę elastyczności tkanki. Stosowanie takich środków zmniejsza również swędzenie w obszarze operacyjnym, eliminując tym samym zadrapania, które są szkodliwe dla procesu gojenia. Używanie niewłaściwego preparatu Oparzenia są spowodowane działaniem wysokiej temperatury. W wielu przypadkach w celu złagodzenia bólu związanego z takimi urazami pacjenci stosują nieodpowiednie preparaty lub nakładają na ranę niesterylne materiały, co może prowadzić do infekcji i powikłań w procesie gojenia. Rezultatem może być nieestetyczna blizna. Zeskrob strupa Pacjenci często usuwają mechanicznie strupki z ran pooperacyjnych. Jest to błąd! Proces gojenia i regeneracji odbywa się pod strupami, im bardziej zaawansowany, tym strupy słabiej przylegają do ciała. Dlatego niech odpadnie w odpowiednim czasie – uchroni nas to przed ryzykiem krwawienia i infekcji. Świeża tkanka, która pojawia się po zniknięciu strupka, jest bardzo delikatna, dlatego do nawilżenia należy stosować specjalne preparaty. Trądzik zwykle pojawia się w okresie dojrzewania, kiedy nastolatki najbardziej martwią się o akceptację swoich rówieśników. Każdy chce wyglądać jak najlepiej, a ta sytuacja to utrudnia. To jest przyczyną frustracji, złożoności, a nawet częstego unikania towarzystwa. Nic dziwnego, że młodzi ludzie chcą usunąć ropne zmiany i strupy na twarzy. Najczęstsze metody to drapanie i wyciskanie trądziku. Tyle że to najgorsza metoda. Uciskanie – zwykle nieutrzymywane w warunkach aseptycznych – może powodować powtarzające się infekcje i procesy zapalne rozprzestrzeniające się na inne części skóry, co prowadzi do złożonych zmian, długotrwałego gojenia i tworzenia blizn. Leczenie blizn Większość blizn nie wymaga leczenia. Jeśli rana zagoiła się bez powikłań, nie ma wokół niepotrzebnych podrażnień i wtórnej reinfekcji, proces powstawania blizny zwykle przebiega normalnie, a powstała blizna nie ma znaczenia funkcjonalnego ani estetycznego. Wyjątkiem są osoby z genetyczną predyspozycją do zakłócania procesu gojenia – muszą być bardzo ostrożni przy gojeniu się ran, ponieważ nawet drobne urazy mogą powodować nieestetyczne zgrubienia. Zaawansowane leczenie blizn obejmuje wiele metod. Najczęściej stosuje się specjalistyczne preparaty. Ważne jest jednak, aby systematycznie przeprowadzać kurację w czasie zalecanym przez producenta danego leku lub do momentu uzyskania pożądanego efektu. Bardzo korzystne jest również stosowanie podstawowych technik masażu Przygotowuje to tkanki do wchłonięcia preparatów, jednocześnie zmiękczając je i zwiększając ich elastyczność. Niektórzy dermatolodzy zalecają również implantację soniczną, czyli masaż głowicą ultradźwiękową przy użyciu wybranych preparatów. W przypadku nadmiernego wzrostu blizn stosuje się peelingi mechaniczne i chemiczne. Mogą usunąć zmieniony naskórek, a w prostym wtórnym procesie gojenia naskórek wygląda jak sąsiednia zdrowa tkanka. Gdy blizny – zwykle oparzenia – utrudniają ruch stawów, konieczne jest chirurgiczne usunięcie patologicznej tkanki, która ogranicza ruch. Można to zrobić w tradycyjny sposób lub za pomocą laserów. Podczas leczenia zmian oparzeniowych stosuje się kompresjoterapię, zwaną terapią uciskową, która polega na wywieraniu stałego ucisku na tkanki w celu zmniejszenia ryzyka powstania nieestetycznych blizn. Dla wielu osób laserowe usuwanie blizn przynosi ogromną ulgę Szczególnie destrukcyjne są blizny, które trudno ukryć na twarzy. Często są źródłem wielu kompleksów i utraty pewności siebie. Urazy i zabiegi chirurgiczne są odpowiedzialne za wiele trwałych śladów, ale częstszą przyczyną jest trądzik. Laserowe usuwanie blizn to zabieg, który niedawno pojawił się w gabinetach kosmetycznych. Proces ten realizowany jest za pomocą urządzeń zwanych laserami kratowymi. Służą również do usuwania zmarszczek i rozstępów. Świetnie sprawdzają się również podczas korekcji obwisłych powiek. Laserowe usuwanie blizn to bezpieczna i nieinwazyjna operacja. To także jeden z najskuteczniejszych sposobów na pozbycie się problemu nieestetycznych blizn z różnych źródeł, w tym blizn potrądzikowych i bliznowców, czyli bliznowców do usuwania blizn, przy użyciu laserów frakcyjnych CO2 do dokładnego wnikania w skórę-w głąb skóry. skóra właściwa. Powoduje mikrouszkodzenia, które inicjują naturalny proces przebudowy i zwiększają produkcję kolagenu. W efekcie po wygojeniu skóra staje się gładsza i jaśniejsza, a blizny stają się prawie niewidoczne. W przypadku, gdy blizna jest wyraźnie widoczna, zwykle jeden cykl leczenia może nie wystarczyć, dlatego zaleca się wykonanie serii zabiegów. Liczba kursów leczenia i czas między zabiegami to kwestie osobiste, w zależności od takich czynników, jak rozmiar, lokalizacja i wiek blizny. Z tego powodu zalecamy konsultację z ekspertem, który dobierze indywidualny plan leczenia. Nawigacja wpisuMAŁY PIES…. MAŁY PROBLEM. Czy aby na pewno? Mały pies to np. mniejsza siła ciągnięcia, czasem też mniejsza rana po ugryzieniu. Małego psa można łatwo
Witam. Chciałbym prosić o poradę. Wczoraj moja siostra była z psem na spacerze w lesie gdzie ten znalazł niedużą głowę jakiegoś martwego zwierzęcia. Nie chciał jej oddać więc musiałem interweniować i wyrwać ją mu z pyska. Pies ugryzł mnie w palec i powstała mała rana. Po wyrwaniu padliny psu od razu poszełem przemyć ranę obfitą ilością wody. Jestem strasznym panikarzem i mam teraz pewne obawy z tym związane. Stąd też moje pytanie. Czy iść z tym do lekarza? Rana jest bardzo mała, palec początkowo trochę mnie bolał ale mogło mieć to związek tylko z ugryzieniem. Boje się jednak że mogły się do krwi dostać jakieś bakterie... Co powinienem zrobić? Udać się z tym do lekarza na jakieś badanie krwi? Dodam tylko że nie miałem naradzie żadnych powanych symptomów a pies był szczepiony od wścieklizny. Z góry dziękuje za odpowiedz.
Większość ugryzień psa jest niewielka, a miejscowa pielęgnacja ran jest najważniejszym krokiem w zapobieganiu infekcji. Powikłania infekcji rany po ugryzieniu występują w 10-20% przypadków i wymagają antybiotyków. Czy potrzebuję antybiotyków po ukąszeniu psa? Ukąszenia obejmujące ścięgna, kość lub stawy oraz ukąszenia powodujące dewitalizację tkanek są zazwyczajUbiegłego roku pogryzł mnie pies w listopadzie, pies jakiś wilk zwariowany rzucił się na mnie na ulicy, ugryzł mnie w ręke i w pierś, zagoiła się rana, teraz od kilku dni mnie boli w miejscu ugryzienia, na tej bliznie były takie malutkie bombelki, i zauważyłem że na tej bliźnie już znikaja, a zaczynaja sie pojawiac wszedzie na brzuchu, a wychodzą z miejsca ugryzienia, źle się czuję i bardzo się boję. Nie mam problemów z piciem wody, czy to może być wścieklizna? Minęło 8 miesięcy. Boje sie strasz MĘŻCZYZNA, 21 LAT ponad rok temu Leczenie grzybicy Grzybica to choroba, która może atakować różne części ciała. Jak można się jej pozbyć? Na ten temat wypowiada się ekspert - Agnieszka Bańka-Wrona, lekarz medycyny estetycznej. Opis nie wskazuje nie wściekliznę. Sugeruję wizytę u lekarza rodzinnego. Pozdrawiam. 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Ugryzienie przez psa a infekcja – odpowiada Mgr Iwona Jakubiak Boląca rana po ugryzieniu przez psa – odpowiada Lek. Tomasz Stawski Czy mogłem się czymś zarazić po ugryzieniu przez psa? – odpowiada Ugryzienie przez psa – odpowiada Lek. Magdalena Pikul Niewielki krwiak i rumień po ugryzieniu przez psa – odpowiada Lek. Paweł Baljon Ugryzienie przez psa i strach przed wścieklizną – odpowiada Lek. Krzysztof Marzec Złe gojenie się rany po pogryzieniu przez psa – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski Czy możliwy jest rozwój wścieklizny w 4 miesiące po ugryzieniu przez psa? – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski Czy mam wściekliznę? – odpowiada Lek. Łukasz Wroński Mała rana po ugryzieniu przez psa – odpowiada Lek. Łukasz Wroński artykuły